Các bạn thân mến, sự vô thường là điều đã được các vị Thầy lập đi lặp lại vô số lần nhưng nhiều người trong chúng ta đã không nhập tâm được bao nhiêu. Tôi hy vọng các bạn có thể đọc bài này, hãy tự xem xét bản thân và đưa nó vào trái tim mình. Trước đây Đức Phật đã giảng rằng trong mọi thiền định tương đối, thiền định về lẽ vô thường thì siêu việt nhất và tạo lập công đức bao la. Các Đạo sư Kadampa trong quá khứ đã lấy giáo lý về vô thường làm thực hành chính của các ngài và đã thành công trong việc giải thoát chính mình và người khác khỏi sinh tử nhờ sự thực hành tinh tấn. Tương tự như thế, chúng ta không nên đánh giá thấp giáo lý này.
Bởi trong quá khứ, ta không dùng nhiều thời giờ vào việc suy niệm về lẽ vô thường nên giờ đây, tận đáy lòng ta, ta luôn luôn nghĩ rằng ta sẽ không chết. Loại tin tưởng vô căn cứ này đã bám chặt vào tâm thức ta. Vì thế, mặc dù ta liên tục nghe các giáo lý, trong thực tế, ta chỉ trải qua một tiến trình suy nghĩ về sự vô thường. Trong mọi lúc, ta chỉ có thể suy nghĩ trong chốc lát rằng đời người khó được, cuộc đời thì vô thường và sự sinh diệt là một định luật tự nhiên, và vì thế, cuối cùng chúng ta sẽ chết. Mặc dù suy niệm như thế, nhưng trong thực tế, ta vẫn tin tưởng mạnh mẽ là ta sẽ không chết tức thì.
Vì sao thế? ― Đó là bởi khi Thầy bảo chúng con rằng có thể ngày mai chúng con sẽ chết, nhưng khi ngày mai đến, chúng con vẫn còn sống và khỏe mạnh. Năm ngoái khi Thầy giảng cho chúng con về sự vô thường, hóa ra năm nay con vẫn còn sống khá tốt. Vì thế mặc dù Đạo sư lập đi lập lại nhiều lần nhưng bạn vẫn cảm thấy rằng ít nhất là trong ít ngày này bạn sẽ không chết.
Dĩ nhiên là trong thời gian còn sống thì có thể là như vậy. Nhưng sẽ tới một ngày khi ấy bạn cảm thấy là những gì Đạo sư đã dạy cho bạn thì thực sự đúng đắn và khách quan. Nhưng khi thời điểm đó xảy ra, cho dù bạn cảm thấy lo sợ và kinh hoảng thì đã quá muộn. Xin hãy suy nghĩ một cách cẩn trọng. Có bao nhiêu người bạn thân đã lìa bỏ chúng ta? Tôi nghĩ đến những người này (những người đã chết), trước đây hẳn là họ cũng cảm thấy rằng sinh và tử là một quy luật tự nhiên của cuộc đời, và trước đây họ cũng nghĩ về cái chết, nhưng bởi nghiệp lực nặng nề đã được tạo nên từ vô thủy nên tận đáy lòng họ, họ vẫn nghĩ rằng họ không thể chết. Nhưng giờ đây, chẳng phải là chỉ còn lại một đống tro và xương từ thân thể họ đã sử dụng để hiện hữu?
Nếu chỉ việc chứng kiến cái chết sẽ mang lại nỗi sợ hãi cho những người còn sống thì hãy nhớ rằng cái chết nhất định sẽ xảy ra sau một thời gian. Đó là điều chắc chắn! Vì thế giờ đây dù đang ở đâu, bạn nên hoàn toàn quả quyết rằng bạn sẽ phải đối diện với một giây phút như thế. Chẳng hạn như, tối nay, khi bạn đặt đầu xuống gối để ngủ, có thể bạn sẽ đủ may mắn để thức dậy vào ngày mai. Nhưng rồi sẽ đến ngày bạn không thể thức dậy được nữa. Sớm muộn gì thì ngày ấy cũng đến. Có thể là năm nay và cũng có thể là năm tới. Dù là năm nào, trong năm mươi năm, cho dù bạn tự lừa mình thế nào chăng nữa, bạn sẽ phải đối mặt với sự thực khách quan này. Dù bạn có tin tưởng hay hiểu biết điều này hay không, cái chết vẫn sẽ thực hiện kết quả của nó trong cuộc đời của chúng ta.
Trong quá khứ, ta luôn luôn nói rằng nghiệp của mình nặng nề. Nghiệp là gì? Mọi quan điểm và cách hành xử đối nghịch với Giáo Pháp chân chính được gán cho là ‘Karma’ (nghiệp). Vì thế, ta nên xem xét bản thân: Sau khi đã bắt đầu học Pháp, những cảm xúc và cách hành xử tiêu cực đối nghịch với Pháp vẫn thường xuyên xảy ra hay chỉ họa hoằn? Nếu nó thường xuyên xảy ra thì điều này có nghĩa là nghiệp của ta nặng nề.
Chẳng hạn như, khi ta nghe nói về sự vô thường, tâm ta có một loại năng lực vô lý nào đó liên tục lừa dối chúng ta. Ta tin rằng ta sẽ không chết vào lúc đó. Đây cũng là dấu hiệu của nghiệp nặng nề. Bởi nghiệp sẽ chẳng bao giờ tự hiện diện như một con quỷ có mái tóc lởm chởm và chiếc giáo trên tay. Đối với bạn, một biểu lộ như thế dường như là nghiệp của bạn, nhưng nghiệp sẽ không tự hiện diện như thế.
Vào lúc này, có một vài học viên nhớ lại rằng năm ngoái họ đã giết một con cá hay đã giết một con gà con. Những nghiệp như thế có nặng nề hay không? Theo một quan điểm nào đó thì dĩ nhiên là việc làm tổn hại sinh mạng của chúng sinh là một dấu hiệu của nghiệp nặng nề. Nhưng hãy nhớ rằng nghiệp có nặng nề hay không thì tùy thuộc vào sự xuất hiện của nó. Sự xuất hiện tự nó không phải là nghiệp tiêu cực, thay vào đó, ta nên quán chiếu xem tâm thức và cách hành xử của ta có mâu thuẫn với Giáo Pháp chân chính hay không.
Vì thế khi Đạo sư dạy cho bạn về sự vô thường nhưng tâm bạn không thể thâm nhập thực tại này một cách tích cực, mà cứ khăng khăng cho rằng bạn sẽ không chết, điều này là một cách biểu lộ cho thấy nghiệp của bạn nặng nề.
Như vậy ta nên xóa tan nghiệp lực này ra sao? Ta nên nương tựa vào các giáo lý của dòng truyền thừa để cắt đứt quan điểm vô căn cứ này, rằng ta sẽ không chết. Vì thế, ta nên luôn luôn liên tục suy niệm về sự vô thường. Vấn đề này vô cùng quan trọng!
Not believing in impermanence is a sign of heavy negative karma
As we have not spend much time contemplating on impermanence in the past, therefore even if we think about impermanence now, in the depths of our mind, we always think that we will not die. This kind of baseless conviction (that we will not die) has lodged itself firmly in the depths of our mind. Therefore, even though we listen to the teachings repeatedly, in actuality, we are just going through the motion of thinking about impermanence. Everytime, we are only able to think for a moment that human life is hard to gain, life is impermanent and the natural law is that of birth and cessation, therefore we are going to die eventually. Although we contemplate like that, but in fact, we still believe strongly that we are not going to die immediately.
Why is this? “This is because when you Guru told us that it is possible for us to die tomorrow, but when tomorrow arrives, we are still alive and well. Last year when you taught us about impermanence, it turned out that this year i am still surviving quite well.” Therefore although the Guru repeats many times but you still feel that for these few days at least you are not going to die.
Of course, for the time being, it may be like that. But one day will arrive when you will feel that what the Guru has taught you is actually real and objective. But when that time arrives, even if you feel terror and fear, it will be too late. Please think carefully. How many close friends have already departed from us? I think for these people (who have died), they too must have felt that birth and death is a natural pattern of life, and they too must have thought before about death, but due to the heavy karma created from beginningless time, deep down in their hearts, they still felt that it was impossible for them to die. But now, isn’t there only a pile of bones and ashes remaining from what they used to be?
If simply witnessing (death) will create fear in those people who are still alive, remember that death will definitely happen to us after some time. This is certain! Therefore wherever you are now, we should be fully assured that we will have to face such a moment. For instance, tonight, when you place your head on the pillow to sleep, maybe you will be lucky enough to wake up tomorrow. But one day will come when you are no longer able to wake up. This day will come sooner or later. Maybe it is this year, maybe next year. No matter what, within fifty years, no matter how you deceive yourself, you will have to face this objective truth. It doesn’t matter whether you believe or understand it or not, (death) will still operate its effect in our lives.
In the past, we always said that our karma is heavy. What is karma? All the viewpoints and conduct that run contrary to the authentic dharma are labelled ‘Karma’. Therefore, you should examine yourself: after having started in the Dharma, are negative emotions and conduct that are contrary to Dharma still occuring frequently or only occasionally? If it happens frequently, then this means that our karma is heavy.
For example, when we listen about impermanence, our mind has some kind of unreasonable force that is constantly hookwinking ourselves. We believe that we will not die in the meanwhile. This is also a sign of our heavy karma. Because karma will never present itself as a demon with long straggly hair holding a spear. To you, such a manifestation seems to be your karma, but karma will not present itself like this.
Presently, there are some students who recall that they killed a fish last year. Or killed a chicken last year. Are such karmas heavy or not? From a certain perspective, having hurt the lives of sentient beings, of course this is a sign of heavy karma. But remember that whether karma is heavy or not does not depend on its appearance. Appearance by itself is not negative karma, instead, we should reflect on whether our mind and conduct has contravened the authentic Dharma.
Therefore when the Guru teaches you about impermanence, but your mind has no way to absorb this reality constructively, but insists that you will not die, this then is an aspect of your heavy negative karma showing.
So how should we dissolve such karmic force? We should rely on the lineage’s teachings to cut through this unfounded view that we will not die. Therefore, we should always repeatedly contemplate on impermanence. This point is very important!
Phurpa Tashi Rinpoche
Việt dịch: Thanh Liên
Nguồn: Đi Vào Cửa Pháp