Đại Từ
Bước tiếp theo là phát tâm Đại Từ. Đại Từ là tình thương tương tự như tình thương người mẹ dành cho đứa con duy nhất. Khi nhìn con, mẹ chỉ thấy những điều đẹp đẽ tốt lành, cảm thấy yêu thương không bờ bến. Ở đây, quý vị đối với toàn thể chúng sinh cũng phát khởi tình thương yêu trìu mến tương tư như vậy, thấy tất cả đều đẹp ngời.
Thật ra, nếu qua những bước tu trước quý vị đã thấy được chúng sinh là mẹ của mình, nhớ lại ơn nặng của mẹ và mong được đền trả ơn ấy, thì ở đây quý vị không cần cố gắng gì thêm vẫn có thể phát được Tâm Đại Từ. Tình yêu thương chúng sinh sẽ tự nhiên nảy nở, nhờ thành tự những bước tu trước.
Khi quán Tâm Đại Từ, quý vị cũng nên nghĩ đến điều này: chúng sinh tuy mong cầu hạnh phúc nhưng lại chẳng có được chút hạnh phúc nào cảo, nhất là loại hạnh phúc chân chính không vướng ô nhiễm. Cứ quán chiếu như vậy rồi trong tâm sẽ nảy sinh ước nguyện mạnh mẽ mong chúng sinh có được hạnh phúc và nhân duyên tạo hạnh phúc, mong chúng sinh thật sự an trú trong hạnh phúc. Không những vậy, quý vị còn phát nguyện chính bản thân mình sẽ làm nên việc này. Từ đáy lòng sâu thẳm, quý vị khẩn nguyện đạo sư hộ trì cho quý vị có được khả năng làm nên việc này.
Đại Bi
Bước tiếp theo là phát Tâm Đại Bi. Đây là một trong những điểm đặc biệt của Phật Pháp. Lama Tông Khách Ba thường nhấn mạnh tầm quân trọng của Tâm này, nói đây là nhân tố rất đặc biệt, dẫn đến kết quả rất đặc biệt. Đại sư Nguyệt Xướng [Chandrakirti] cũng vậy, trong phần đầu bộ luận Nhập Trung Đạo [Entering Middle Way] ngài viết lời tán dương Tâm Đại Bi, nói tâm này dù ở đoạn đầu, tâm này là hạt giống đưa người tu vào với Đại Thừa. Đoạn giữa, khi đang tu Hạnh Bồ Tát, hành trì sáu hạnh toàn hảo, tâm này là tinh tuý của đường tu. Đoạn chót, Tâm này là nhân tố giúp quả vị Phật chín mùi sung mãn, thành tựu mọi thiện hạnh của Phật Đà, mang lợi lạc về cho chúng sinh. Vì vậy Tâm Đại Bi được tán dương là yếu tố tối quan trọng, ở đoạn đầu, đoạn giữa, và đoạn chót.
Thường nói ở giai đoạn đầu nếu muốn phát khởi Tâm Đại Bi, người tu có thể nhớ đến cảnh đồ tể mổ thịt – xẻ họng, móc ruột, lột da. Nghĩ đến cảnh này sẽ dễ phát Tâm Đại Bi. Ở đây (Singapore) có một chợ thịt người ta có thể đến đó mua thú phóng sinh. Rất nên đến đó để mà chiêm nghiệm về những con thú đang bị xẻ thịt và những tay đồ tể đang xẻ thịt thú vật.
Một khi Tâm Đại Bi đã bắt đầu phát sinh, quý vị chuyển qua quán đề mục chuyển tâm dạy tron pháp tu Lam – rim dành cho bậc sơ căn: quán về nỗi khổ trong ba cõi ác đạo như cảnh địa ngục v.v. Chỉ khác một điểm, ở đây quý vị quán với Tâm Đại Bi, nghĩ tới nỗi khổ của một loài chúng sinh đặc biệt nào đó, ví dụ như khổ đau cõi hoả ngục, cõi hàn ngục, khổ đau đói khát của ngạ quỷ, khổ đau của các loài súc sinh.
Nhờ vào đâu có thể biết mình đã có Tâm Đại Bi hay chưa? Có Tâm Đại Bi thì đối với tất cả chúng sinh quý vị đều mang cùng một ước nguyện, mang trái tim của người mẹ hiền đối với đứa con một mà cầu mong cho chúng sinh thoát khỏi cảnh khổ đau. Bao giờ đối với mỗi mỗi chúng sinh quý vị đều có mang cùng một ước nguyện thôi thúc tha thiết như vậy, đó là dấu hiệu cho thấy Tâm Đại Bi đã phát sinh.
Ribur Rinpoche
Việt dịch: Hồng Như
Nguồn: http://www.hongnhu.org