Tu sĩ khổ hạnh Kukkuripa Ấn Độ sống hàng chục năm trên một hòn đảo của một cái hồ nhiễm độc. Trần như nhộng, râu tóc mọc dài, gầy như que củi, ông sống trong một hang đá với khoảng năm trăm con chó. Ông thương yêu đàn chó hết mực và xem chúng là thiên nhân hiện hình.
Nhiều người tầm đạo tìm đến ông, đến người nuôi chó và xin ông vài lời khai thị cũng như xin truyền ít năng lực. Kể cả Marpa, “nhà dịch thuật”, cũng được ông điểm đạo. Về sau, lúc đắc đạo Marpa ca tụng ông như sau: “Thầy dạy ta đã chỉ rằng, ngay cả những xúc động thấp kém nhất của loài súc sinh dục giới cũng còn quý hơn cả vàng ngọc, vì thật ra chúng là – như tất cả mọi thứ khác – đã vô thủy vô chung hoàn toàn thanh tịnh, không hề uế nhiễm, không hề xấu ác. Tất cả đều là hiển hiện của một cái tuyệt đối, bất sinh bất tử, của Đại Ấn quyết, của ánh sáng rực rỡ của Chân như; ngay cả bóng tối cũng chính là ánh sáng”.
Có một tu sĩ khổ hạnh nọ tên là Nagpo Tschopa thực hiện được nhiều tiến bộ, đạt được một số khả năng siêu nhiên. Ông giữ nguyên tắc bất di bất dịch từng ngày là sống lõa thể, đi công nhiên ngoài phố để chứng tỏ mình đã rũ bỏ mọi ràng buộc thế gian. Lần nọ, Nagpo Tschopa gặp một bà dệt vải ngoài chợ nhìn mình từ đầu đến chân và hỏi: “Nào, nhờ tu tập, ngài đã đạt thần thông nào chưa? Một tu sĩ không thần thông cũng như cây không có trái. Phép tu của ngài sinh ra quả nào nói thử.”
Nagpo Tschopa liền đưa mắt nhìn một cây đang trổ hoa bên vệ đường. Trong chớp mắt, cây liền rụng hết lá. “Thân của ta trần truồng, không che đậy”, Nagpo Tschopa nói, “cũng thế, tâm của ta đã thoát khỏi tâm dục và vô minh.” Bà dệt vải xem ra không thán phục: “Nếu đã hủy phá được thì ngài cũng có cách biến chúng thành lành lặn được.” Vừa nói xong, bà dẹp đồ nghề dệt vải qua một bên và đưa tay chỉ các ngọn lá nằm rải rác. Trong chớp mắt, lá bay về lại cây và cây tiếp tục trổ hoa. Người tu sĩ cúi mình thán phục khả năng bà dệt vải và đi tiếp. Trong mùa trăng sau, Nagpo Tschopa thực hành một buổi lễ thệ nguyện phức tạp. Ông đem mọi thứ cúng dường như thực phẩm, trái cây và vàng bạc lên bàn thờ, lạy cả trăm lần khắp tám hướng. Sau đó ông nhập định và cầu thiên nhân xuất hiện. Như bao lần, thần Dakini chủ trí tuệ xuất hiện dưới dạng một nữ thần. Nhưng thay vì thu nhận đồ cúng dường, thần Dakini cho hay tối nay thiên nhân bận việc khác: “Tối nay chúng ta bận phải đến với người tu sĩ nuôi chó, đồ cúng dường của vị ấy cao quý hơn cả.” Nói xong, nữ thần rút lui ngay. Nhưng người tu sĩ nọ không dễ như thế, ông kêu lên nóng nảy: “Tên quái vô kỉ luật đó có gì mà ta không có gấp ngàn lần hơn? Ta là người áp dụng gắt gao mọi quy định của Mật tông cũng như hành trì mọi lễ nghi!”
Bỗng nhiên nữ thần Dakini lấy dạng của người đàn bà dệt vải và dùng giọng của bà đó mà nói: “Đúng như thế đó, hỡi con người lập dị! Ngươi là người bám vào quy định. Ngay cả sự lập dị của ngươi cũng bị quy định. Kukkuripa không hề có quy định nào cả. Y không có dự định, không có chủ trương gì cả. Không một kế hoạch nào làm mờ mắt y, y không nhai lại điều gì do ai dạy bảo cả. Và vì y không có đạo sư nào khác hơn chính là đạo sư nằm trong người y, chúng ta lại cần tìm đến y hơn cả”.
Trước khi nhà đạo sĩ khổ hạnh kịp phản đối điều gì, nữ thần Dakini đã biến mất để cùng với Kukkuripa hoan hỷ và năm trăm con chó hòa nhập với ánh trăng.
Surya Das
Việt dịch: Nguyễn Tường Bách
Nguồn: Sư tử tuyết bờm xanh